Bratislava – srednjevekovni grad iz bajke

U senci veće i razvijenije Češke leži jedna mirna, pitoma i multikulturalna država Slovačka sa Bratislavom kao svojom prestonicom. Iako je mnogima samo usputna stanica, Bratislava je grad koji može mnogo da vas iznenadi. Jedan je od kulturno najbogatijih gradova u Evropi.

Samo ime Bratisalva potiče iz 1837. godine  kada je slavista Šafarik rekonstruisao naziv Bretislaw iz starih imena grada. Nakon Prvog svetskog rata bilo je razgovora o promeni imena u Vilsonov grad, po američkom predsedniku, međutim predlog je odbačen i službeni naziv Bratislava je ustaljen od marta 1919. godine. Kao jedan od zenimljivih činjanica vezanih za ovu prestonicu je da je ona prirodna granica četiri države: Slovačke, Austrije, Češke i Mađarske, svega 4 kilometara je udaljena od Austrije dok je od mađarske udaljena nešto više oko 13 kilometara.

Bratislava ima veoma dugu istoriju, tokom koje su prolazili mnogi narodi i smenjivali se mnogi vladari i imperatori. Svoj najveći procvat doživela je u vreme Marije Terezije, kada je grad i započeo svoj razvoj. Više od 200 godine bila je i glavni grad Ugarske monarhije čijih se 11 kraljeva krunisalo u gotičkoj katedrali Svetog Martina koja je jedan od glavnih simbola grada. U ovoj katedrali krunisana je i Marja Terezija koju stanovnici Bratislave i Slovačke nisu preterano voleli i smatrali su da ona svojom palatom narušava lepotu njihove prestonice. Katedrala Svetog Martina potiče iz XIV veka, a na putu do katedrale, koji je zadržao svoj prvobtni izgled kaldrme, nalaze se pločnici sa krunama koje simbolizuju put kojim je budući kralj trebao da prođe do svog krunisanja u katedrali i tada bi stanovnici Bratislave mogli da pozdrave svog budućeg kralja odnosno kraljicu. Na vrhu katedrale nalazi se ogromna kruna Svetog Stefana, teška oko 300 kg. Katedrala se poslednjih godina često obnavlja jer propada zbog jakih vibracija sa “Novog mosta”, koji se nalazi u blizini.

Most je građen u periodu od 1967. do 1972. godine, dugačak je 430 metara i teži oko 7 tona. Ovaj most je i poznatiji i pod nazivom most NLO zbog restorana koji je izgrađen na jednom od stubova i podseća na leteći tanjir. Do restorana može vas odvesti lift, ali ako bi ste želeli da oprobate svoju kondiciju možete se uputiti uz 430 stepenika. Iz restorana puca pogled na prelepu panoramu Bratislave, kako starog dela grada tako i novog, jer ovaj most upravo predstavlja ljubomornog čuvara i spone između duha prošlosti i duha savremene Bratislave.

Kada posmatrate panoramu Bratislave pažnju će vam privući drugi simbol grada, a to je Bratislavski dvorac, građevina koja se nalazi 100 metara na uzvišenju iznad Dunava. Poznatija je i pod nazivom „naopačke okrenuti sto“ pre svega zbog svog izgleda. Dvorac je u obliku pravougaonika na čijim se rubovima nalaze kule i u toj kompoziciji izgleda kao obrnuti sto. Najveća severozapadna kula se naziva i Draguljna kula jer se u njoj čuvala kruna i dragulj neprocenljive vrednosti u vreme kada je u dvorcu stolovala Marija Terezija.

Još jedan prepoznatljivi simbol Bratislave je starogradski trg na kojem se nalazi Rolandova fontana, izgrađena 1572. godine. Roland je po predanju bio vitez i zaštitnik grada Bratislave, jedna od legenda kaže da se statua okrene jednom u 100 godina, dok drugi tvrde da se okrene u noći dočeka nove godine kako bi pozdravio stare junake koji su u prošlosti branili grad. Pak treća i najinetresantnija jeste buđenje kipa u novogodišnjoj noći koje mogu videti samo Bratisljavljani čistog srca i device.

Glavne atrakcije po kojima se Bratislava najviše i pamti su statue po starom delu grada:

• Napoleonov vojnik – nalazi se u samom centru i prikazuje vojnika sa Napoleonovom kapom naslonjenog na klupu
• Čumil ( čovek na poslu) – je momak koji živi u starom delu grada, prikazuje čoveka koji viri iz šahta – za ovu statuu se kaže da ko je uhvati levom rukom za šlem i zamisli želju ta želja će mu se ostvariti…a da li će, to morate da proverite sami 🙂
• Lepi Naci – nedaleko od Čumila nalazi se statua Ignaca Lamara, legendu Bratislave koji je bio siromašan i pihički bolestan čovek, često je šetao gradom u svečanoj odeći i pozdravljao prolaznike, klanjajući se, svojim šeširom
• Paparazzi – statua koji prikazuje fotografa sakrivenog iza ugla kuće i slika
• Hans Kristijan Anderson –  na Trgu Hviezdoslav nalazi se statua ovog čuvenog pisca bajki, koji je opisao Bratislavu kao jednu od najbajkovitijih gradova u Evropi

U srednjem veku Bratislava je bila opasana zidinama, a ulaz i izlaz bili su mogući samo kroz jedna od četvoro utvrđenih vrata. Na istočnoj strani grada bila su Laurinska vrata, na južnom delu bila su Ribarska vrata, koja su bila najmanja od svih, a služila su za prolazak ribara koji su ulazili u grad noseći ribu ulovljenu u Dunavu. Toranj je jedina očuvana osmatračnica iz odbrambenog sistema grada, visok 51 metar, izgrađen oko 1300. godine, a njegov današnji izgled rezultat je barokne rekonstrukcije, kada je na vrh stavljen kip svetog Mihaela kako se bori protiv zmaja. U prolazu ispod tornja postavljena je nulta tačka na kojoj se nalaze upisane udaljenosti 29 svetskih metropola od neše lepotice Bratislave.

Još treba spomenuti i Crkvu Sv. Elizabete, poznatiju pod imenom Plava crkva. Kao što joj i samo ime kaže ukrašena je keramičkim cvetnim pločicama  u različitim nijansama plave boje.

Grad nije veliki i da bi se stiglo do mnogih znamenitosti dovoljno je uputiti se u jednu malo dužu šetnju. Bilo da se radi o starom ili novom delu Bratislave ona je ipak kulturni centar, univerzitetski grad i važna luka Slovačke. Grad je prepun kafića, pabova i restorana koji vam mogu pružiti lagano osveženje u toku vaše šetnje ovim starim ulicama. Nemojte da vas prevari sunce, u gradu se često spusti hladan vetar koji snizi temperature naročito zimi pa se treba dobro obući. Bilo kako bilo, Bratislava je još uvek grad u koji turisti svraćaju samo povremeno, ali nadamo se da će se to pormeniti i da će ih namamiti onaj duh prošlosti sa početka priče.